کشف حبابهای کهکشانی تولیدکننده امواج شوک در کهکشانی دیگر
در فاصلهی 67میلیون سال نوری از ما، کهکشانی وجود دارد که حبابهای فضایی بزرگی تولید میکند. این ساختارهای فضایی با نام حبابهای بزرگ هستهای به احتمال زیاد توسط سیاهچالههایی که در مرکز کهکشانها وجود دارند تولید میشوند. اما اکنون بهلطف اطلاعات جدید بهدستآمده میدانیم که چه چیز خارقالعادهای درون این حبابها اتفاق میافتد.
تلسکوپ فضایی اشعهی ایکس چاندرا متعلق به ناسا با رصد کهکشان مارپیچی میلهای به نام NGC 3079 موفق به کشف حبابهایی شد که درواقع نوعی شتابدهندهی بزرگ ذرات هستند و در لبههای خود ذرات بسیار پرسرعت تولید کرده و به فضا پرتاب میکنند.
حبابهای بزرگ هستهای نمونهی جوانتر حبابهای فرمی هستند. حبابهای فرمی پیش از این در کهکشان راهشیری نیز کشف شده بودند. اخترشناسان معتقدند این حبابهای زمانی به وجود میآیند که سیاهچالههای بزرگ مرکز کهکشانها اجرام آسمانی اطراف خود را میبلعند.
وقتی سیاهچالهها تغذیه میکنند فوارههای پرقدرت پلاسمایی از قطبهای آنها به بیرون پرتاب میشوند که سرعت آنها به نزدیکی سرعت نور نیز میرسد. اینکه چطور این اتفاق میافتد هنوز نامعلوم است اما اخترشناسان گمانیزنی میکنند که مواد موجود در داخل قرص برافزایشی به سوی بیرون حرکت کرده و از قطبهای سیاهچاله و ازطریق خطوط میدان مغناطیسی به بیرون پرتاب میشوند.
طبق نظریهی اخترشناسان این فوارههای پرقدرت وقتی به فضا پرتاب میشوند در بالا و پایین صفحهی کهکشانی حفرههایی ایجاد میکنند. حبابهای فرمی موجود در کهکشان راهشیری دارای قطر 50هزار سال نوری هستند، بنابراین تغذیهی سیاهچالهای اتفاق افتاده، البته در صورت درست بودن نظریه، باید در زمانی دور اتفاق افتاده باشد.