هوش مصنوعی و ماهوارهها چگونه به پیشبینی فورانهای آتشفشانی کمک می
با اینکه تقریبا 800میلیون نفر در فاصلهی 100کیلومتری آتشفشانهای سراسر جهان زندگی میکنند، نظارت مستمر روی این بلایای طبیعی بسیار اندک است. بااینحال، بهگفتهی ژولیت بیگز، متخصص آتشفشان دانشگاه بریستول بریتانیا، پژوهشگران بهلطف روشهای نوظهور میتوانند بهطور مستمر روی این پدیدهها نظارت کنند.
تیم بیگز از یادگیری ماشین برای پیبردن به ناهنجاریهای زمین در اطراف آتشفشانها استفاده میکند. این تیم 20مارس2018در کنفرانس سانتا فی نیومکزیکو طرح پیشنهادی خود برای استفاده از هوش مصنوعی را ارائه داد.
بیگز و همکاران او از مشاهدههای راداری دو ماهواره ازجمله ماهوارهی اروپایی سنتینل 1استفاده میکنند. اعضای تیم براساس موقعیت ماهوارهها در بازههای 6یا 12یا 24روزه به دادههای مرتبط با آتشفشانهای سراسر جهان را جمعآوری میکنند. ماهوارهها با عبور مجدد از یک نقطه، فاصلهی بین خود و زمین را اندازهگیری میکنند. با این کار، تغییرات فاصله در بازهی زمانی آشکار میشود؛ مثلا نشست یا برآمدگی زمین براثر تغییرات ماگمای زیر آتشفشان.
باوجوداین، دادههای مذکور نیز خالی از اشکال نیستند. بخارآب موجود در جوّ میتواند سیگنالی مشابه تغییرات زمین ارسال کند و پژوهشگران هنگام بررسی مشاهدههای راداری باید این مسئله را هم در نظر بگیرند. انحرافهای جوّی، بهویژه در بررسی بازههای زمانی نزدیک به زمان حال، مشکلساز میشوند.
دید واضحتر
تیم بیگز در آغاز بررسی تصاویر دریافتی ماهوارهی سنتینل 1از آتشفشان آگونگ در بالی اندونزی که در نوامبر2017دچار فوران شد، این مشکلات را در نظر گرفت. تقریبا دو ماه قبل از فوران این آتشفشان، صدها زلزلهی کوچک مناطق اطراف را لرزانده بود و تقریبا 140,000نفر خانههای خود را ترک و به نقاط دیگر فرار کردند.
انحرافهای جوّی در اطراف آگونگ تلاشهای تیم برای بررسی ناهنجاری زمین در اطراف آتشفشان را مختل کرده بود؛ اما بیگز و تیم او پس از تصحیح سیگنالهای جوّی، متوجه شدند زمین در اطراف دامنهی شمالی آگونگ بهاندازهی 10سانتیمتر در جهت آتشفشان مجاور بالا آمده است.