خرید کتاب

نروژ از طریقی شرکتی به نام «اینفینیتیوم (Infinitum)»، یکی از کارآمدترین و سازگارترین سازوکارها را به لحاظ زیست‌محیطی برای بازیافت بطری‌های پلاستیکی به کار بسته و به نتایج بسیار چشمگیری رسیده است، به‌طوری که بسیاری از کشورها می‌خواهند راه این کشور را دنبال کنند. به گزارش گاردین، نروژ با این سازوکار، 97درصد از تمام بطری‌های پلاستیکی مصرف‌شده خود را بازیافت کرده و کمتر از 1درصد آن دوباره به طبیعت بازگشته‌اند.

 

علاوه‌بر این، 92درصد از بطری‌های بازیافتی از مواد با کیفیتی برخوردار هستند که می‌توانند دوباره در بطری‌های نوشیدنی مورد استفاده قرار گیرند. در برخی موارد، از این مواد بازیافتی برای 50بار استفاده شده است. این دستاورد قابل‌توجهی محسوب می‌شود، به‌خصوص، باتوجه‌به اینکه در سراسر جهان، 91درصد از پلاستیک‌های تولیدی بازیافت نمی‌شوند و همه ساله 9میلیون تن زباله پلاستیکی به درون اقیانوس‌ها انداخته می‌شود. در ایالات متحده میزان بازیافت بطری‌های پلاستیکی حدود 30درصد و در انگلستان بین 20تا 45درصد است.

 

 اما نروژ چه کار متفاوتی انجام می‌دهد؟ این کشور به بازیافت ارزشی اعطا کرده که قبلا نداشته است. امروزه تولید پلاستیک جدید ارزان‌تر از بازیافت پلاستیک‌های قدیمی تمام می‌شود، بنابراین بدون انگیزه مالی، چرا شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان به خود زحمت انجام کارهای مناسب محیط‌زیست دهند؟ پاسخ پول است. مدل نروژ براساس یک طرح وام است، یعنی زمانی‌که مصرف‌کننده یک بطری پلاستیکی خریداری می‌کند، هزینه‌ی کمی معادل 13تا 30سنت آمریکا پرداخت می‌کند.

 این مبلغ بعدا به چند طریق می‌تواندبازخرید شود. مصرف‌کنندگان می‌توانند بطری‌های پلاستیکی را به یک «ماشین فروش خودکار معکوس» بدهند که پس از اسکن بارکد بطری، پول نقد یا اوراق بهادار برای خرید از مغازه‌های کوچک یا پمپ‌بنزین به آن‌ها پس می‌دهد. صاحبان مغازه نیز برای هر بطری که بازیافت می‌کنند، هزینه‌های کوچکی دریافت کرده و بعضی از آن‌ها حتی کسب‌وکار خود را به همین وسیله رونق داده‌اند.

کیو اولاو مالدوم، مدیرعامل اجرایی اینفینیتیوم به گاردین گفت:

ما می‌خواهیم به جایی برسیم که مردم متوجه شوند آن‌ها محصول را خریداری می‌کنند، اما بسته‌بندی آن را فقط قرض می‌گیرند.

اما این سازوکار دولت نروژ فقط مصرف‌کنندگان را هدف قرار نداده است. بلکه دولت مالیات‌های زیست‌محیطی را برای تولیدکنندگان پلاستیک در نظر گرفته که می‌تواند تحت شرایطی به‌صورت چشمگیری کاهش پیدا کند. درواقع، اگر بازیافت در سراسر کشور به بالای 95 درصد برسد، تمامی تولیدکنندگان از مالیات پلاستیک معاف می‌شوند. با اینکه رسیدن به چنین جایگاهی بسیار دشوار به نظر می‌رسد، اما نروژی‌ها در 7 سال اخیر به این هدف رسیده‌اند.

به‌گفته شرکت اینفینیتیوم، از زمان شروع به کار این سازوکار، نمایندگانی از کشورهای مختلف از جمله اسکاتلند، هند، چین، استرالیا و سایر کشورها از تأسیسات این شرکت بازدید کرده‌اند و همه می‌خواهند راهی که نروژ رفته را دنبال کنند. آلمان و لیتوانی از معدود کشورهایی هستند که می‌توانند با نروژ رقابت کنند و هر دو سازوکار مشابهی را به کار بسته‌اند. با این وجود، حتی در نروژ، هنوز هم جا برای پیشرفت وجود دارد. اینفینیتیوم تخمین می‌زند که در سال جاری، 150 هزار بطری پلاستیکی بازگردانده نشده‌اند که اگر بازیافت شوند، انرژی کافی برای تولید برق 5600 خانوار در سال صرفه‌جویی می‌شود.